Als je gaat emigreren naar Zweden, dan is het vinden van een baan belangrijk. Je hebt immers een inkomen nodig om van te kunnen leven. Maar hoe vind je als buitenlander een baan in Zweden en wat moet je verder weten over de Zweedse arbeidsmarkt?
In dit artikel:
- De arbeidsmarkt in Zweden
- De Zweedse werkcultuur
- Hoe vind je een baan in Zweden?
- Wat moet je regelen?
- Solliciteren in Zweden
- Hoe zit het met de salarissen in Zweden?
- Is je Nederlandse diploma geldig in Zweden?
- Pensioen opbouwen in Zweden
Waarom werken in Zweden?
Zweden is één van de rijkste, meest ontwikkelde en welvarendste landen ter wereld. Dit uit zich in een hoge levensstandaard. De gezondheidszorg is goed geregeld, er zijn veel sociale zekerheden en er is een goede veiligheid. Ook is Zweden ideaal voor gezinnen met kinderen. Alles wat met familie te maken heeft, krijgt prioriteit. De zorg voor kinderen staat centraal en daar wordt op het werk veel rekening mee gehouden. Bovendien zijn er veel voorzieningen, toeslagen en uitkeringen voor ouders en kinderen.
De arbeidsmarkt in Zweden
In Zweden is er, net als in Nederland, een tekort aan medisch personeel. Daarnaast is er een tekort aan geschoolde arbeidskrachten en hoogopgeleiden in het land. In de volgende sectoren vind je het makkelijkst een baan:
- Gezondheidszorg: specialistische artsen, huisartsen, verpleegkundigen, tandartsen, apothekers, psychiaters en psychologen
- Zakenwereld: accountancy en marketing
- IT industrie: softwareontwikkelaars
- Constructie en bouw: metaalbewerkers, timmerlieden, metselaars, schilders, aannemers, elektriciens en monteurs
- Onderwijs
- Voedselsector: chefs, obers, slagers en bakkers
Verder heeft Zweden een dienstensector. Banen zijn vooral te vinden in het zuiden, maar er zullen ook vacatures zijn in het dunbevolkte noorden en in de steden.
De Zweedse werkcultuur
De Zweedse werkcultuur verschilt met die van Nederland. Zo zijn de Zweden minder direct in hun communicatie en ligt het werktempo lager, waardoor de werkdruk lager ligt dan in Nederland. We zetten de belangrijkste punten op een rijtje.
Werktijden
In Zweden is een 40-urige werkweek normaal. Meer dan 48 uur per week werken mag niet volgens de Zweedse Arbeidstijdenwet. Verder verwacht een werkgever over het algemeen niet dat je overwerkt. Wel is punctualiteit belangrijk in Zweden. Zorg dus dat je op tijd komt bij werkafspraken.
Vakantiedagen
In Zweden heb je als fulltime werknemer recht op minimaal 25 vakantiedagen per jaar. Daarnaast heb je het recht op 4 aaneengesloten weken vakantie in de maanden juni, juli of augustus (tenzij anders is bepaald in de cao). Dit is geregeld in de Zweedse Annual Leave Act.
Hiërarchie
In Zweden is er weinig hiërarchie in het bedrijfsleven. De organisatiestructuur is er vaak horizontaal en aan status wordt minder waarde gehecht. Verder zijn Zweedse managers en leiders doorgaans niet autoritair, waardoor je je baas meestal bij zijn of haar voornaam kunt aanspreken.
Verschil tussen mannen en vrouwen
Zweden is een feministisch land en gelijkheid is er belangrijk. Volgens de Zweedse antidiscriminatiewetgeving heeft iedereen het recht om gelijk behandeld te worden, ongeacht etniciteit, religie, geslacht, leeftijd, seksuele geaardheid of handicaps. Werkgevers moeten dus maatregelen nemen tegen intimidatie en de gelijkheid tussen mannen en vrouwen actief bevorderen.
Communicatie
Nederlanders staan er nogal om bekend direct te zijn. Dit in tegenstelling tot de Zweden. Zweden zijn bescheiden, discreet en minder direct in hun communicatie. Ze vermijden het liefst conflicten. In Zweden wordt er omzichtiger met elkaar gesproken en er wordt op de werkvloer vaak naar compromissen gezocht.
Werkkleding
Net als in Nederland verschilt de kledingstijl op het werk per werkgever en per sector. In het Zweedse bedrijfsleven is de kledingstijl echter vaak casual. Als er geen kledingvoorschriften zijn, dan kun je je het beste informeel, maar netjes kleden. Voor zakelijke afspraken kleden Zweden zich wat conservatiever.
Mentaliteit
De Zweden zijn erg gedreven om te onderzoeken en te innoveren. Innovatie staat dan ook hoog in het vaandel. Zweden wordt al jaren door internationale ranglijsten, zoals het European Innovation Scoreboard en innovatie-enquêtes zoals de Legatum Prosperity Index beoordeelt als innovatieleider. Daarnaast vinden de Zweden kwaliteit, betrouwbaarheid, duurzaamheid en veiligheid van diensten en goederen erg belangrijk.
Werkdruk
In Zweden ligt de werkdruk een stuk lager dan in Nederland. Het werktempo ligt lager en voor beslissingen wordt meer tijd uitgetrokken. Ook is de Zweedse werkcultuur minder resultaatgericht dan die van Nederland, wat voor minder stress zorgt op de werkvloer.
Hoe vind je een baan in Zweden?
Voor het vinden van een baan in Zweden kun je het beste naar vacatures in het EURES portaal zoeken. Ook kun je naar vacatures online zoeken of contact opnemen met het Zweedse arbeidsbureau (Arbetsförmedlingen). Ben je op zoek naar werk in een bepaalde gemeente, dan kan het helpen om contact met de betreffende gemeente op te nemen. Ook zij kunnen je soms helpen met vragen of het vinden van een baan in de omgeving.
Vacatures in het EURES portaal zoeken
Het EURES portaal is een portaal voor werkzoekenden met vacatures in Zweden (of de EU). Via het portaal kun je makkelijk filteren op bijvoorbeeld sector, opleidingsniveau en het soort contract.
Vacatures online zoeken
Naast het EURES portaal kun je online naar vacatures zoeken via verschillende websites. Websites voor het vinden van werk en vacatures in Zweden zijn:
Het Zweedse arbeidsbureau (Arbetsförmedlingen)
Als je hulp wilt bij het vinden van werk of vragen hebt over werken in Zweden, dan kun je contact opnemen met de Zweedse arbeidsdienst (Arbetsförmedlingen). Ook kun je persoonlijk langsgaan bij een van de servicekantoren of zelf naar vacatures zoeken op de website van Arbetsförmedlingen.
De gemeente
Als je op zoek bent naar werk in een bepaalde Zweedse gemeente, dan kan het helpen om contact met de betreffende gemeente op te nemen. Zij kunnen je in de juiste richting wijzen of helpen met vragen.
Werk voor een multinational
Een gebruikelijke manier voor expats om zich in Zweden te vestigen, is door te werken voor een multinational. Het voordeel hiervan is dat er in deze bedrijven veel Engels wordt gesproken. Grote internationale bedrijven die in Zweden zijn gevestigd:
- Ikea (meubelhandel)
- H&M (kledingwinkel)
- Spotify (muziek, amusement, podcast en videostreaming)
- Assa Abloy (producten en diensten met betrekking tot sloten, deuren, poorten en toegangsautomatisering)
- Ericsson (telecommunicatie)
- Electrolux (huishoudelijke apparaten, zoals koelkasten en wasmachines)
- Skanska (constructie)
- Vattenfall (energieleverancier)
- Volvo (voertuigproductie)
Overige manieren voor het vinden van werk
Naast een baan in loondienst, zijn er nog andere manieren voor het vinden van werk in Zweden. Zo kun je bijvoorbeeld je eigen bedrijf starten of stage lopen in het land.
Een eigen bedrijf
Als je op zoek bent naar een baan in Zweden, dan is het starten van je eigen bedrijf een goede manier om aan werk te komen. Je hebt immers meer vrijheid, bent niet locatiegebonden en je hebt als Zweedse ondernemer recht op dezelfde sociale zekerheden als een werknemer in loondienst. Daarnaast kun je door het starten van je eigen eenmanszaak aan freelance werk komen.
Lees ook: zo begin je je eigen bedrijf in Zweden.
Stage lopen
Zweden is bij uitstek de plek om stage te lopen of een traineeship te volgen. Het land is namelijk nauw betrokken bij het Erasmus + project. Dit is een EU-programma voor onderwijs, jeugd, opleiding en sport, dat studentenuitwisselingen, werkervaringsplekken en vrijwilligerswerk mogelijk maakt voor jonge mensen.
Wat moet je regelen als je in Zweden gaat werken?
Als je in Zweden gaat werken, dan heb je geen visum of speciale werkvergunning nodig. Wel moet je belasting betalen in Zweden en heb je een coördinatienummer of persoonsnummer nodig. Verder moet je je zorgkosten en huisvesting regelen en is het aan te raden om een Zweedse bankrekening te openen en de taal te leren.
We zetten alle regelzaken voor je op een rijtje:
- Visum of werkvergunning
- Belasting betalen
- Coördinatienummer of persoonsnummer
- Zweedse bankrekening
- Huisvesting
- De Zweedse taal leren
- Zorgverzekering en medische kosten
Geen visum of speciale werkvergunning nodig
Als Nederlander (of Belg) heb je geen visum of speciale werkvergunning nodig om in Zweden te mogen werken. Dit komt omdat zowel Zweden als Nederland EU landen zijn. Als je in Zweden gaat werken, heb je tevens recht om er te wonen. Je hoeft dus geen verblijfsvergunning aan te vragen.
Belasting betalen
Als je 6 maanden of korter in Zweden verblijft en geheel of gedeeltelijk werkt in die periode, dan moet je speciale inkomstenbelasting voor niet-ingezetenen (SINK) betalen. Dit betekent dat je 25 procent belasting betaalt over je inkomen. Sporters, artiesten en zeilers betalen 15 procent inkomstenbelasting.
Als je langer dan 6 maanden in Zweden verblijft, dan betaal je reguliere inkomstenbelasting in Zweden. Dit betekent dat je tussen de 29 en 35 procent belasting betaalt over je inkomen, afhankelijk van de gemeente waarin je werkt. Verdien je boven een bepaalde inkomensgrens, dan betaal je een extra staatsbelasting van 20 procent.
Lees ook: dit is wat je moet weten over belasting betalen in Zweden.
Coördinatienummer of persoonsnummer
Als je in Zweden gaat werken, dan heb je een coördinatienummer (samordningsnummer) of persoonsnummer (personnummer) nodig. Verblijf je korter dan een jaar in Zweden, dan vraagt Skatteverket automatisch een coördinatienummer voor je aan. Met dit nummer kun je dan belasting betalen. Ben je van plan om langer dan een jaar in Zweden te verblijven, dan kun je het beste een persoonsnummer aanvragen.
Met een persoonsnummer regel je veel praktische zaken in Zweden, zoals een bankrekening openen en contracten afsluiten. Als je een persoonsnummer aanvraagt, wordt je tevens ingeschreven in het Zweedse bevolkingsregister.
Lees ook: alles wat je moet weten over het Zweedse persoonsnummer.
Zweedse bankrekening
De munteenheid in Zweden is de Zweedse kroon. Daarom is het handig om een Zweedse bankrekening te hebben als je in het land gaat werken. Op die manier kan je Zweedse werkgever je loon makkelijk uitbetalen en voorkom je bovendien hoge omzettingskosten.
Lees ook: zo open je een Zweedse bankrekening.
Huisvesting
Als je in Zweden gaat werken, dan heb je huisvesting in het land nodig. Je kunt een huis of appartement huren, maar je kunt er ook voor kiezen om een woning te kopen. Als je voor een groot, internationaal bedrijf gaat werken, dan kan je werkgever je soms helpen met huisvesting.
Lees ook: dit is wat je moet weten over huren voor langere tijd in Zweden.
Moet je de taal spreken?
Als je in Zweden wilt wonen en werken, dan is het belangrijk om de taal te leren. Zonder basiskennis van de Zweedse taal is het moeilijk om aan een baan te komen in Zweden. De meeste banen vereisen zelfs dat je vloeiend Zweeds spreekt. Er zijn echter ook uitzonderingen, zoals in hogere technische beroepen of andere sectoren waar hoogopgeleide kennis vereist is. Dan is Engels vaak de voertaal. Datzelfde geldt voor grote, internationale bedrijven.
Zorgverzekering en medische kosten
Wat je moet regelen wat betreft je zorgverzekering en medische kosten, hangt af van hoelang je in Zweden van plan bent te wonen en werken.
3 maanden of korter
Als je 3 maanden of korter in Zweden verblijft, dan kun je gewoon je Nederlandse zorgverzekering aanhouden. Met de EHIC (de gratis Europese zorgverzekeringspas) krijg je in Zweden zorg die niet kan wachten tot je weer in Nederland bent. Wel betaal je eerst je eigen risico en krijg je tot maximaal 100% van het Nederlandse tarief vergoed.
Het is dus handig om een aanvullende verzekering of reisverzekering af te sluiten, zodat je volledig gedekt bent en ook overige medische kosten worden vergoed, zoals repatriëring (terugreis naar Nederland als je ernstig ziek bent of gewond raakt).
Tip: als je een Nederlandse zorgverzekering hebt, dan staat de EHIC standaard op de achterkant van je verzekeringspas.
Langer dan 3 maanden
Als je langer dan 3 maanden in Zweden gaat wonen en werken, dan kun je je Nederlandse zorgverzekering niet aanhouden. In dit geval kun je het beste een internationale zorgverzekering afsluiten. Als je van plan bent om langer dan een jaar in Zweden te verblijven, dan kan een internationale zorgverzekering ook handig zijn ter overbrugging, totdat je onder het Zweedse zorgstelsel valt.
Langer dan een jaar
Als je van plan bent om langer dan een jaar in Zweden te blijven, dan kun je het beste een persoonsnummer aanvragen. Met een persoonsnummer heb je recht op dezelfde zorg als Zweedse staatsburgers. Je moet wel kunnen aantonen dat je van plan bent om langer dan een jaar in Zweden te verblijven en een arbeidsovereenkomst kunnen overhandigen.
Solliciteren
Solliciteren in Zweden gaat op een soortgelijke manier als in Nederland. Je stuurt je CV en sollicitatiebrief op, de werkgever zal deze vervolgens bekijken en als je door de selectie bent, dan vindt het sollicitatiegesprek plaats.
Tijdens het sollicitatiegesprek in Zweden is het heel gewoon om vragen te krijgen die niet werkgerelateerd zijn, zoals vragen over je gezin of hobby’s. De werkgever heeft je CV immers al gezien en het is voor de Zweden erg belangrijk dat je binnen het team en de bedrijfscultuur past. Niet alleen voor een goede werksfeer, maar ook omdat je in Zweden niet zomaar kunt worden ontslagen.
Lees ook: solliciteren in Zweden – dit is hoe het werkt.
Als je bent aangenomen
Een baan in Zweden kan vast of tijdelijk zijn. Bij vaste functies heb je vaak eerst een proefperiode van drie tot zes maanden, waarin de werkgever jou als werknemer nog kan ontslaan. Als de proefperiode eenmaal voorbij is en je de vaste functie hebt, dan kan de werkgever je niet zomaar meer ontslaan. Hiervoor moeten in Zweden aan strenge voorwaarden worden voldaan.
Sociale zekerheden in Zweden
Als je in Zweden woont of werkt, dan heb je ook recht op sociale zekerheden in het land. Als je korter dan een jaar in Zweden verblijft, dan heb je recht op de werkgerelateerde sociale zekerheden. Verblijf je langer dan een jaar in het land, dan heb je tevens recht op de overige sociale zekerheden. Hiervoor heb je een Zweeds persoonsnummer nodig en moet je ingeschreven staan in het bevolkingsregister.
Lees ook: uitkeringen en sociale zekerheden in Zweden.
Hoe zit het met de salarissen in Zweden?
In Zweden verdien je goed, maar de lonen liggen er wel lager dan in de Benelux. Vooral mensen met een hoge functie verdienen er vaak minder dan wanneer ze diezelfde functie in Nederland of België zouden hebben. Verder is er geen wettelijk minimumloon in Zweden.
Geen minimumloon
In Zweden is er geen wettelijk minimumloon. Wel bestaat er een minimumsalaris per sector, dat door vakbonden en werkgevers wordt vastgelegd in collectieve overeenkomsten. Verschillende sectoren kunnen dus verschillende minimumsalarissen hebben. Dit in tegenstelling tot veel andere landen, waarbij er een wettelijk minimumloon is dat voor de hele arbeidsmarkt geldt.
Voor het minimumsalaris per branche of sector kun je het beste naar de betreffende cao zoeken. In de cao staan afspraken over het salaris, maar ook over vakantiedagen, doorbetaling bij ziekte, ouderschapsuitkeringen of het opzegtermijn van je werk. De cao’s vind je op de website van Unionen (de Zweedse vakbond).
Is je Nederlandse diploma geldig in Zweden?
Een Nederlands (of Belgisch) diploma is geldig in Zweden, maar je moet je diploma wel eerst laten legaliseren en waarderen. Legalisatie van je diploma betekent dat het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) je Nederlandse diploma erkent. Zo weet men in Zweden dat deze echt (en erkend) is.
Het waarderen van je diploma houdt in dat je diploma en kwalificaties worden omgezet naar een Zweeds diploma. Oftewel: er wordt gekeken naar waar je kwalificaties mee overeenkomen in het Zweedse onderwijssysteem. Voor het waarderen van je diploma kun je terecht bij Universitets- och högskolerådet (HBO- of universitaire diploma’s) of Myndigheten för yrkeshögskolans (beroepsopleidingen).
Beschermde beroepen in de medische sector
In Zweden zijn veel beroepen in de medische sector beschermd. Wil je in Zweden in de gezondheidszorg werken, dan heb je meestal een vergunning nodig. Een vergunning vraag je aan bij het Zweedse Socialstyrelsen.
Pensioen opbouwen in Zweden
Als je in Zweden werkt, dan bouw je pensioen op bij je Zweedse werkgever. Hoe hoog het pensioen is hangt af van je jaarlijkse inkomsten. Daarnaast bestaat er een staatspensioen in Zweden. Deze bouw je op voor elk jaar dat je in Zweden woont en ingeschreven staat in het land. Meer hierover lees je in pensioen in Zweden.
